Preservation of Yiddish Culture

Preservation of Yiddish Culture and Heritage

Сохранение культуры идиша

אָפּהיטן אונדזער ייִדישע קולטור־ירושה

לשמור על תרבות היידיש

לכּבֿוד שמוליק עצמון

לכּבֿוד שמוליק עצמון

לכּבֿוד שמוליק עצמון

דעם 17טן פֿעברואַר איז אינעם תּל־אָבֿיבֿער טעאַטער "הבימה" פֿאָרגעקומען אַ פֿײַערלעכע אונטערנעמונג לכּבֿוד איינעם פֿון די אַמערסטן באַוווּסטע וועטעראַנען פֿון דער ישׂראלדיקער בינע, דעם שוישפּילער און רעזשיסער שמוליק (שמואל) עצמון (געב. אין 1929). ניט געקוקט אויף דעם, וואָס די דאָזיקע אונטערנעמונג איז דורכגעפֿירט געוואָרן אין "הבימה", וואָס דינט ווי אַ סימבאָל פֿון דער העברעיִשער טעאַטראַלער קונסט, האָט זי געטראָגן דעם נאָמען "חולם בייִדיש" ("איך חולם אויף ייִדיש"), אַזוי ווי דאָס בוך פֿון שמוליק עצמונס זכרונות, וואָס איז דערשינען פֿאַראַיאָרן.

די פֿײַערלעכע אונטערנעמונג איז געגאַנגען אויף צוויי שפּראַכן – העברעיִש און ייִדיש און האָט אין זיך אײַנגעשלאָסן אַרויסטרעטונגען פֿון אַקטיאָרן פֿונעם טעאַער "הבימה", אין וועלכן שמוליק עצמון האָט געשפּילט אַ סך יאָרן, און פֿונעם טעאַטער "ייִדישפּיל", וועלכן ער האָט געגרינדעט אין 1987 כּדי פֿאַרווירקלעכן זײַן חלום וועגן אָפּהיטן און אַנטוויקלען די טעאַטראַלע טראַדיציע אויף ייִדיש.

נײַער פֿילם: "דער צדיק"

נײַער פֿילם: "דער צדיק"

נײַער פֿילם: "דער צדיק"

דעם 16טן פֿעברואַר איז אין די רוסלענדישע קינאָטעאַטערס פֿאָרגעקומען די פּרעמיערע פֿונעם פֿילם "דער צדיק", וואָס דער רעזשיסאָר סערגיי אורסוליאַק האָט געווידמעט דעם העלדנטאַט פֿונעם סאָוועטישן פּאַרטיזאַן ניקאָלײַ קיסיליאָוו (1913-1974), וועלכער האָט אָפּגעראַטעוועט איבער 200 ייִדן פֿונעם דאָלגינאָווער געטאָ (מינסקער געגנט).

אין אויגוסט־אָקטאָבער 1942 האָט זיך קיסיליאָוון אײַנגעגעבן אַרויסצופֿירן די ייִדן דורך וועלדער הינטער דער פֿראָנט־ליניע. אין 2005 האָט "יד ושם" אים געגעבן דעם טיטל פֿון אַ "חסיד אומות העולם". ס׳איז וויכטיק צו באַמערקן, אַז אורסוליאַקס נײַ ווערק אַנטהאַלט אַ סך פֿראַזעס אויף ייִדיש, ווי אויך דאָס באַקאַנטע ייִדישע ליד "לאָמיר אַלע אין איינעם", וואָס ווערט געזונגען עטלעכע מאָל ווי אַ מין לייטמאָטיוו פֿונעם פֿילם.

דערעפֿענונג פֿון אַ ייִדיש־קלוב אין אשקלון

דערעפֿענונג פֿון אַ ייִדיש־קלוב אין אשקלון

דערעפֿענונג פֿון אַ ייִדיש־קלוב אין אשקלון

במשך פֿון עטלעכע יאָרן ווערט אין אשקלון לויט איניציאַטיוו פֿון אָרטיקע ייִדישיסטן און בײַ דער שטיצע מצד דעם מוניציפּאַליטעט דורכגעפֿירט אַ יערלעכער פֿעסטיוואַל פֿון ייִדיש זינגליד, וועלכער איז באַוווּסט געוואָרן אין גאַנץ ישׂראל. דעם 8טן פֿאַברואַר איז אין דער דאָזיקער ברעג־שטאָט פֿאָרגעקומען אַ פֿײַערלעכע דערעפֿענונג פֿון אַן אָרטיקן קלוב פֿון ייִדיש־ליבהאָבער. זײַנע אָרגאַניזאַטאָרן האָבן אַ כּוונה מאַכן דאָס קולטור־לעבן פֿון אשקלון אויף מאַמע־לשון אינטערסיווער און פֿאַרשידנאַרטיקער.

ייִדיש־לימודים אַרום דער וועלט

ייִדיש־לימודים אַרום דער וועלט

אונדזער רשימה אין לאַוו־דווקא אַ פֿולע. אויב געוויסע אַקטיווע קאַדעמישע צי אומפֿאָרמעלע צענטערס פֿון ייִדיש־לימודים פֿאַר קינדער אָדער פֿאַר דערוואַקסענע ווערן דאָ ניט דערמאָלט, בעטן מיר אײַך אונדז צו אינפֿאָרמירן.

Argentina

Argentinian YIVO, Buenos Aires

Online international Yiddish courses at all levels.
https://iwo.org.ar/cursos-seminario-internacional.html

Australia

Sholem Aleichem College, Melbourne

A Yiddish day school for kindergarten and primary school age. Established in 1947.
https://www.sholem.vic.edu.au/

Monash University, Melbourne

Undergraduate studies of Yiddish language and literature
https://handbook.monash.edu/search?q=Yiddish

Austria

University of Vienna

Belgium

University of Antwerp

Free University of Brussels

Yiddish studies on all levels
https://iej.site.ulb.be/fr/yiddish/in-english

Canada

McGill University, Montreal

University of Toronto

Undergraduate courses on Yiddish culture, literature and society.
https://german.utoronto.ca/yiddish-studies/

Committee for Yiddish, Toronto

Online and offline Yiddish classes and programs
https://www.committeeforyiddish.com

Kultura Collective, Toronto

Yiddish Vinkl, Toronto

Free meet-ups for people interested in the Yiddish language and culture
http://www.yiddishvinkl.com/

Peretz Centre, Vancouver

University of Manitoba, Winnipeg

University of Ottawa

China

Peking University, Beijing

Beginner Level Yiddish Studies
https://english.pku.edu.cn/

Germany

University of Potsdam

Courses of Yiddish language, literature and culture
https://www.uni-potsdam.de/en/js-rw/institut/jewish-languages/lia-martyn-phd

Salomo Birnbaum Society, Hamburg

Yiddish courses for students with different levels
https://www.birnbaum-gesellschaft.de

Heinrich Heine University Düsseldorf

Bachelor and Master programs in Yiddish culture, language and literature
BA program
MA program

University of Trier

Yiddish studies, including a unique program of the historical Western dialects
https://www.uni-trier.de/index.php?id=982

Jewish Adult Education Centre, Frankfurt am Main

Free University of Berlin

Summer Program for Yiddish Language and Literature
http://www.yiddishberlin.com/

Heidelberg University

Beginning, intermediate and advanced Yiddish
https://www.uni-heidelberg.de/en/study/all-subjects/jewish-studies

France

Paris Yiddish Center

Yiddish courses and programs on various academic levels, offline and online.
https://www.yiddishparis.com
https://cours.yiddish.paris/

Sorbonne University, Paris

National Institute of Oriental Languages and Civilizations (INALCO), Paris

Undergraduate and graduate Yiddish studies
http://www.inalco.fr/langue/yiddish

Hungary

Central European University. Budapest

Beginner and intermediate Yiddish
https://jewishstudies.ceu.edu/

Israel

Leyvik House, Tel Aviv

A leading center for studying Yiddish language, literature and culture.
https://www.leyvik.com

Tel Aviv University

Intensive international summer program of Yiddish studies
https://en-humanities.tau.ac.il/naomiyiddish/

Sholem Aleichem House, Tel Aviv

Yiddish courses on different levels
https://bethshalomaleichem.co.il/

Hebrew University, Jerusalem

Bar-Ilan University, Ramat Gan

Japan

Tokyo University of Foreign Studies

Netherlands

Yiddish Foundation, Amsterdam

Classes of Yiddish language and literature
http://www.stichtingjiddisj.nl/

University of Amsterdam

Bachelor’s level Yiddish courses
https://www.uva.nl/en/

Crescas Center, Amsterdam

Poland

Center for Yiddish Culture, Warsaw

Academic and informal Yiddish studies on many levels
http://jidyszland.pl/en/

Yiddish Culture Center in Warsaw and Łódź

Yiddish courses and international summer Yiddish language and culture seminars
http://shalom.org.pl/en/centrum-kultury-jidysz-2/

University of Wrocław

Bachelor’s, Master’s and doctoral degrees in Jewish and Yiddish studies
https://judaistyka.en.uni.wroc.pl/

Jagiellonian University, Krakow

University of Warsaw

Russia

Moscow Jewish Community Center

Beginner level Yiddish classes
https://mjcc.ru/news/idish/

Centre for Jewish Studies, European University, St. Petersburg

Yiddish studies on all levels
http://judaica.spb.ru/en/

Jewish Community Centre, St. Petersburg

Beginner level Yiddish studies, lectures for advanced students
http://www.jew.spb.ru/

Lyceum 23, Birobidzhan

Beginner level Yiddish classes for children
http://23-school.ru/

Jewish Cultural Youth Center, Birobidzhan

Beginner level Yiddish classes, cultural events
https://ducek.ru/

Sweden

Lund University

Beginner, intermediate and advanced Yiddish studies
https://www.sol.lu.se/en/jiddisch/

League for Yiddish in Sweden, Stockholm

Yiddish classes, cultural evenings, seminars and lectures
http://www.jiddischforbundet.se/

Switzerland

Institute for Jewish Studes, Basel University

Yiddish studies within the theological course
https://jewishstudies.unibas.ch/

Ukraine

National University of Kyiv-Mohyla Academy, Kyiv

Ukrainian Catholic University, Lviv

United Kingdom

University College London

Elementary and intermediate Yiddish studies, including classes in Yiddish
https://www.ucl.ac.uk/prospective-students/study-abroad-at-ucl/modules/hebr0044/1819

University of Oxford

Undergraduate and graduate Yiddish studies
https://www.mod-langs.ox.ac.uk/yiddish

United States

YIVO Institute for Jewish Research, New York

Yiddish courses on several levels, summer and winter programs, lectures and events
https://www.yivo.org/Yiddish

Workers Circle, New York

Offline and online Yiddish classes
https://www.circle.org/

Columbia University, New York

Basic, undergraduate and graduate Yiddish courses
https://germanic.columbia.edu/programs/yiddish

University of Pennsylvania, Philadelphia

Beginning and intermediate Yiddish, Yiddish literature
https://germanic.sas.upenn.edu/languages/yiddish

Bard College, Annandale-on-Hudson, New York

Yiddish studies on all levels
https://jewishstudies.bard.edu/yivo/

Yiddish Farm, New Hampton, New York

Yiddish immersion program with fun activities and organic farming
https://yiddishfarm.org

League for Yiddish, New York

Yiddish classes, educational events
https://leagueforyiddish.org/programen.html

Yiddish Book Center, Amherst, Massachusetts

Online Yiddish classes for beginners, series of lectures on Yiddish literature and culture
https://www.yiddishbookcenter.org

Yugntruf, New York

Yiddish immersion programs for advanced students and native speakers
https://yugntruf.org

Cornell University, Ithaca, New York

Yiddish language and linguistics
https://courses.cornell.edu

University of California, Santa Cruz

Brandeis University, Waltham, Massachusetts

Stanford University, California

Yale University, New Haven, Connecticut

Basic and intermediate Yiddish courses
https://judaicstudies.yale.edu/

University of California, Berkeley

Elementary, intermediate and advanced Yiddish studies; graduate programs
https://german.berkeley.edu/yiddish-studies/

University of California, Los Angeles

Gratz College, Melrose Park, Pennsylvania

Basic Yiddish and conversational skills classes
https://www.gratz.edu/academics/degree/continuing-education/hebrew

University of Chicago, Illinois

Beginning, intermediate and advanced Yiddish studies
https://ceeres.uchicago.edu/languages/yiddish

University of Massachusetts, Amherst

University of Michigan, Ann Arbor, Michigan

University of Texas at Austin

Basic and intermediate Yiddish, courses in Yiddish literature, theater, film, and culture
https://liberalarts.utexas.edu/languages/yiddish.html

University of Kentucky, Lexington

Johns Hopkins University, Baltimore, Maryland

Basic, intermediate and advanced Yiddish studies
https://krieger.jhu.edu/modern-languages-literatures/hebrew-and-yiddish/

University of Maryland, College Park

Beginners Yiddish
https://jewishstudies.umd.edu/

Indiana University, Bloomington, Indiana

Elementary, intermediate and advanced Yiddish studies
https://germanic.indiana.edu/undergraduate/yiddish-studies/

Harvard University, Cambridge, Massachusetts

Ohio State University, Columbus

Undergraduate Yiddish studies
https://germanic.osu.edu/yiddish-ashkenazic

New York University, Manhattan

Yiddish on all levels, mainly for PhD students
https://guides.nyu.edu/yiddishstudies

Seattle Central College, Washington

Elementary and intermediate Yiddish studies
https://ce.seattlecentral.edu/category/language-academy/yiddish

אַ נײַ ייִדיש בוך אין רוסישער איבערזעצונג

אַ נײַ ייִדיש בוך אין רוסישער איבערזעצונג

אַ נײַ ייִדיש בוך אין רוסישער איבערזעצונג

אינעם פּעטערבורגער פֿאַרלאַג "יאַראָמיר כלאַדיק פּרעס" איז דערשינען אין דער אויטאָרישער רוסישער איבערזעצונג וועלוול טשערנינס זאַמלונג פֿאַנטאַסטישע דערציילונגען "ייִדישע פֿאַקטאַזיעס". אויף דער שפּראַך פֿונעם אָריגינאַל איז די זאַמלונג דערשינען אין 2021 אינעם שוועדישן פֿאַרלאַג "אָלניאַנסקי טעקסט". עטלעכע אײַנגעשלאָסענע אין איר דערציילונגען זײַנען פֿאַרעפֿנטלעכט געוואָרן אויך אין העברעיִשער איבערזעצונג, אויף די שפּאַלטן פֿון ליטעראַרישער פּעריאָדיק.

לוח פֿון ייִדיש־אונטערנעמונגען

לוח פֿון ייִדיש־אונטערנעמונגען

לוח פֿון ייִדיש־אונטערנעמונגען

אין פֿריִיִקן פֿעברואַר, 2023, האָט דער "פֿאָווערטס" פֿאַרעפֿנטלעכט אַ נײַע בײַלאַגע: אַ גלאָבאַלן קאַלענדאַר פֿון אונטערנעמונגען, דער עיקר לעקציעס, קאָנצערטן און קאָנפֿערענצן, אויף ייִדיש אָדער אין אַ דירעקט שײַכות צו דער שפּראַך. די מאַטעריאַלן אינעם לוח זענען אָנגעשריבן, על־פּי־רובֿ, אויף ענגליש (צומאָל אויך אויף ייִדיש) און ווערן איבערהויפּט אַדרעסירט דער ענגליש־רעדנדיקער אוידיטאָריע. עס ווערן קורץ באַשריבן די צוקונפֿטיקע אונטערנעמונגען אויף עטלעכע חדשים פֿאָרויס.

דער "פֿאָרווערטס" איז די עלטסטע צײַטונג אויף ייִדיש, וואָס עקזיסטירט נאָך אַלץ, געגרינדעט אין 1897. זינט 2019 האָט זי אָבער אָפּגעשאַפֿן די פּאַפּיר־פּובליקאַציע איז זינט דעמאָלט בלײַבט אַ בײַלאַגע צו דער ניו־יאָרקער ענגלישער צײַטונג Forward, וואָס דערשײַנט זינט 2019 נאָר אויף דער אינטערנעץ.

קורסן פֿון כּלי־זמרישער מוזיק און ייִדיש זינגליד

קורסן פֿון כּלי־זמרישער מוזיק און ייִדיש זינגליד

קורסן פֿון כּלי־זמרישער מוזיק און ייִדיש זינגליד

דער "אַרבעטער־רינג" האָט געעפֿנט רעגיסטראַציע פֿון אָנטיילנעמער אינעם פֿרילינג־קורס פֿון כּלי־זמרישער מוזיק און ייִדיש זינגליד, וועלכער וועט אַרבעטן אין אַ זום־פֿאָרמאַט. די לימודים וועלן זיך אָנהייבן דעם 27טן פֿעברואַר און דויערן 10 וואָכן. די אָנטיילנעמער ווערט אין די ראַמען פֿונעם קורס געגעבן אַ מעגלעכקייט אויסצוקלײַבן עטלעכע וואָרקשאָפּן. די עיקרדיקע אַרבעטס־שפּראַך וועט זײַן ענגליש.

פֿרילינג־קורסן פֿאַר ייִדיש־רעדער

פֿרילינג־קורסן פֿאַר ייִדיש־רעדער

פֿרילינג־קורסן פֿאַר ייִדיש־רעדער

די ניו־יאָרקער צווײַג פֿונעם "אַרבעטער־רינג" האָט אַנאָנסירט די רעגיסטראַציע אויף די פֿרילינגדיקע ווידעאָ־לעקציעס פֿאַר ייִדיש־רעדער און פֿאָרגעשריטענע סטודענטן. די אָנלײַן־לימודים וועלן געפֿירט ווערן אויף ייִדיש, אָנהייבנדיק פֿון סוף־פֿעברואַר ביז יוני. די פּראָגראַם וועט אַרומנעמען אַזעלכע פֿאַרשיידנאַרטיקע ענינים, ווי די גראַמאַטיק פֿון דער ליטעראַרישער שפּראַך, די געשיכטע פֿון דער ייִדישער ליטעראַטור און טעאַטער, ווי אויך פּראַקטישע עצות פֿאַר ייִדיש־שרײַבער. די אײַנגעלאַנדענע לעקטאָרן זענען פֿון די פֿאַראייניקטע שטאַטן, ישׂראל, פֿראַנקרײַך און אַרגענטינע. די פֿאַראינטערעסירטע קאָנען זיך פֿאַרשרײַבן אויף דער וועבזײַט פֿון דער אָרגאַניזאַציע.

איבערזעצונגען פֿון ייִדיש: 2022

איבערזעצונגען פֿון ייִדיש: 2022

איבערזעצונגען פֿון ייִדיש: 2022

דער צוויי־שפּראַכיקער ענגליש־ייִדישער אינטערנעץ־זשורנאַל פֿאַר ייִדיש־שטודיעס "אין געוועב" פֿירט במשך פֿון אַ ריי יאָרן דורכפֿירן אַ יערלעכן באַריכט פֿון איבערזעצונגען פֿון ייִדיש אין אַנדערע שפּראַכן. דאָ ניט לאַנג צוריק איז דאָרט פֿאַרעפֿנטלעכט געוואָרן אַן אָרדנטלעכע איבערזעצונגען־רשימה פֿאַרן יאָר 2022, צונויפֿגעשטעלט דורך דליה וואָלפֿסאָן. זי אַנטהאַלט ביבליאָגראַפֿישע אָנגאַבן פֿון 53 ביכער, איבערגעזעצט פֿון ייִדיש אין פֿאַרלויף פֿונעם פֿאָריקן יאָר. בתוכם זײַנען 18 ביכער אויף ענגליש, 8 ביכער אויף פּויליש, צו 5 ביכער – אויף העברעיִש און אויף ליטוויש, צו 4 ביכער – אויף פֿראַנצויזיש און אויף רוסיש, צו 2 ביכער – אויף דײַטש, אויף כינעזיש און שפּאַניש, צו 1 בוך – אין איבערזעצונג אויף גריכיש, ווײַסרוסיש און טשעכיש.

אַחוץ גאַנצע ביכער, זײַנען במשך פֿונעם יאָר 2022 דערשינען צענדליקער איבערזעצונגען פֿון ייִדיש אויף פֿאַרשיידענע שפּראַכן אין פּעריאָדישע אויסגאַבעס און אַנטאָלאָגיעס. אַזעלכע איבערזעצונגען האָבן זיך באַוויזן פֿאַראַיאָרן, אויסער די אויבן־דערמאָנטע שפּראַכן, אויך אויף האָלענדיש און אויף אוקראַיִניש. אין דער ליסטע זענען אַרײַן איבערזעצונגען פֿון ייִדיש, פֿאַרעפֿנטלעכטע סײַ אויף פּאַפּיר, סײַ אין אַ דיגיטאַלער פֿאָרם.

ס'רובֿ מחברים פֿון די איבערגעזעצטע ייִדישע ווערק זײַנען שריפֿשטעלער פֿון די פֿריִערדיקע דורות: מענדעלע מוכר־ספֿרים, יצחק־לייבוש פּרץ, שלום־עליכם, חיים גראַדע, אַנע מאַרגאָלין, יצחק באַשעוויס־זינגער, יעקבֿ גלאַטשטיין, אבֿרהם סוצקעווער, מלך ראַוויטש, אָשר שוואַרצמאַן, יוסף אָפּאַטאָשו, ישׂראל עמיאָט, ציליע דראַפּקין, שירה גאָרשמאַן, אבֿרהם קאַרפּינאָוויטש, בינעם העלער, משה־לייב האַלפּערן, איציק מאַנגער, שמערקע קאָטשערגינסקי, קאַדיע מאָלאָדאָווסקי, אַלטער קאַציזנע, דבֿורה פֿאָגעל, לייב קוויטקאָ, אסתּר קרייטמאַן, ישׂראל ראַבאָן, דוד בערגעלסאָן, פּרץ הירשביין, פּרץ מאַרקיש, מאַני לייב, אבֿרהם רייזען, ישׂראל־יהושע זינגער, משה קולבאַק, יצחק קאַצענעלסאָן, יוסף קערלער א״אַ.

ס'איז דערבײַ אָנגענעם צו באַצייכענען, אַז אין דער נײַער איבערזעצוגען־רשימה פֿון "אין געוועב" זײַנען פֿאַראַן אויך ווערק פֿון הײַנטצײַטיקע ייִדישע שריפֿטשטעלער: רבֿקה באַסמאַן בן־חיים, באָריס סאַנדלער, וועלוול טשערנין, משה לעמסטער, בער קאָטלערמאַן, הירשע־דוד קאַץ, קטלא־קניא, שלום בערגער, ברוריה וויגאַנד, יעווגעני קיסין, שירי שאַפּיראַ, עמיל קאַלין און אלי שאַרפֿשטיין.

צו דעם דאַרף מען צוגעבן, אַז אַ ריי איבערזעצער פֿון דער ייִדישער ליטעראַטור, וועלכע ווערן דערמאָנט אין דער נײַער רשימה פֿון "אין געוועב", שאַפן אויך זייערע אייגענע אָריגינעלע ווערק אויף ייִדיש. דאָס זײַנען ירמיהו־אהרן טאַוב, וואָס זעצט איבער אויף ענגליש, מאַרעק טושעוויצקי – אויף פּויליש, ישׂראל נעקראַסאָוו און יואל מאַטוועיעוו – אויף רוסיש, און דוד־עומר כּהן, וואָס זעצט איבער פֿון ייִדיש אויף האָלענדיש.